چه عواملی باعث ایجاد زانو درد می شود ؟
علل داخل مفصل زانو
عوامل داخل مفصل زانو شامل التهاب و صدمه به اجزا درون مفصل مانند منیسک،رباط صلیبی،غضروف مفصلی و سطوح استخوانی درون مفصل می باشد.عفونتهای درون مفصل شایع نیستند ولی عفونتهای باکتری و ویروسی می توانند باعث زانو درد شود.از علل تغذیه ای و متابولیک می توان به بیماری نقرس بعنوان یک عامل مهم اشاره کرد که در آن کریستالهای اسید اوریک در مفصل رسوب کرده و منجر به درد ،ورم و التهاب می گردد.روماتیسم مفصلی و عوامل شبیه به روماتیسم بدلیل وجود واکنشهای التهابی درون مفصل می تواند منجر به صدمه به مفصل شده و دردهای زانو را بوجود می آورد.
علل بیرون مفصل زانو
عوامل بیرون مفصل مانند کیست بیکر (Backer cyst)بورسیت ها(Bursitis)، التهاب تاندونهای عضلات اطراف زانو(Tendinitis)، صدمه به لیگامانهای جانبی داخلی و بیرونی(Collateral ligaments)،علل مربوط به کشکک زانو
عوامل غیر مرتبط با زانو
این عوامل به زانو ارتباط نداشته و بدلیل ارتباط عصب و یا ارتباط بیومکانیکال منجر به زانو درد می شوند مانند مشکلات ناحیه کمر ، فتق دیسک کمری ، تنگی کانال نخاعی،مشکلات مفصل لگن و گاهی مشکلات مربوط به کف لگن باعث بروز زانو درد می شود.
بیمارانی با درد زانو مراجعه می کنند ولی علت درد آنها در زانو نیست و ممکن است مدتها تحت درمان زانو قرار بگیرند و نتیجه ای حاصل نشود این بیماران باید مورد ارزیابی دقیق تر قرار بگیرند و بخصوص علل لگن و ستون فقرات و کف لگن بررسی شود اگر عامل درد یکی از این عومل باشد تحت درمان قرار بگیرند.
شایعترین بیماریهای درد زانو
- آرتروز زانو و کیست بکر
- ساییدگی کشکک یا کندرومالاسی کشکک
- صدمه به رباط صلیبی و منیسک و شکستگی ها
- بیماری آسگودشلاتر(osgood schlatter)
- نقرس
- روماتیسم مفصلی
- نکروز یا مردگی مفصل ناشی از عدم خونرسانی
- سندروم دوندگان و درد زانو مستخدمان housemaid’s knee
علایم و مشکلات زانو درد
کیست بیکر زانو
درد بعنوان مهمترین نشانه آزردگی زانو مطرح است درد ممکن است در طول راه رفتن باشد و یا درهنگام استراحت و یا در هر حالتی وجود داشته باشد.دردهای التهابی و دردهای روماتیسمس شبها بیشتر می شوند و دردهای مکانیکال و دردهای ناشی از آرتروز در طول روز و در هنگام فعالیت درد وجود دارد و در استراحت کاهش می یابند.
ورم زانو
ورم یا به اصطلاح آب آوردن زانو اگر در درون مفصل زانو باشد نشانه ای از التهاب یا صدمه به اجزا درون زانو مانند رباط صلیبی یا منیسک می باشد ولی اگر ورم بیرون زانو باشد عمدتا مطرح کننده بورسیتها و التهاب اجزا ئ بیرون زانو مانند تاندونها خواهد بود.
محدودیت حرکتی
گاهی بیمار شکایت از عدم توانایی در خم و راست کردن زانو دارد که این مسئله بیشتر مطرح کننده اشکلالات داخل مفصلی است.
قرمزی
قرمزی رنگ پوست روی زانو بیشتر معرف یک واکنش التهابی است که معمولا در روماتییسم مفصلی ،نقرس یا سلولیتها دیده می شوند.
داغ شدن یا گرمی مفصل
این علامت را با لمس پوست روی زانو احساس خواهیم کردکه این علامت نیز معرف التهاب و مشکل دردرون مفصل می باشد چهار علامت بالا را روی هم علایم التهابی می نامند که در بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی ،نقرس،و عفونت مفصلی شایع است.
ناتوانی در حرکت
در این حالت بیمار شکایت از محدودیت در فعالیت های روزمره زندگی دارد که ابتدا اشکال در راه رفتن از سطوح شیبدار و بالا پایین رفتن از پله ها اتفاق می افتد و با پیشرفت بیماری بیمار قادر به فعالیتهای عادی زندگی نیز نخواهد بود.
تشخیص زانو درد
تشخیص اولیه با شرح حال و معاینه بالینی انجام می شود و بعد از نتیجه گیری اولیه بسته به یافته های بالینی از روشهای زیر جهت تکمیل اطلاعات استفاده می شود:
رادیوگرافی،CTscan ،MRI روش رلدیوگرافی ساده برای تشخیص مشکلات آرتروز و مشکلاتی استخوانی کافیست ولی در مورد ضایعات بافتهای نرم مانند ضایعات رباط صلیبی، منیسک و غضروف مفصلی نیاز به بررسی MRI وجود دارد.
سونوگرافی برای بررسی کیست بیکر و مشکلات عروقی کمک کننده است.
آزمایش خون و مایع مفصلی جهت بررسی علل عفونی و روماتیسمی
آزمایشات ادرار و آزمایشات دیگر بر طبق نیاز انجام می شود
درمان
درمان های اولیه در چند روز اول شامل استفاده از سرما درمانی،استراحت،بالا نگه داشتن زانو با قرار دادن بالش زیر زانوها و مچ پا،و بستن بانداژ می باشد ولی با مزمن و طولانی شدن بیماری روشهای زیر استفاده می شود:
درمان های دارویی زانو درد
پمادهای موضعی:
در دردهای زانو ناشی از آرتروز و علل غیر الهابی بهترین درمان استفاده از پمادهای موضعی است که بیشترین پماد مورد استفاده در چهان پما فلفل یا کپسایسین است.پمادهای دیکلوفناک یا پیروکسیکام و پمادهای گیاهی مانند روغن سیاه دانه و شتر مرغ نیز مفیدند.
داروهای ضد التهاب غیر استروییدی خوراکی :
در مواردیکه با التهاب و در توام با هم مواجه هستیم این داروها کاربرد دارند مانند بروفن ،دیکلوفناک،ایندومتاسین و …
داروهای استروییدی:
مانند کورتونها که در روماتیسم و نقرس کاربرد دارد.
آنتی بیوتیکها:
در صورت وجود عفونت زانو بکار می رود.
درمان های غیر دارویی زانو درد
- ورزش درمانی و فیزوتراپی
- لیزر درمانی و مگنت تراپی
- ماساژ
- طب سوزنی
درمانهای گیاهی و روش های طب سنتی:
در مقاله دیگری توضیح داده شده است.
تزریق درون مفصلی
تزریق داخل مفصل زانو
تزریق در مواردی بکار می رود که مشکل بیمار با روشهای متعارف بهبودی نیابد.
اوزون درمانی
پی آرپی(PRP)
تزریق هیالورونیک اسید
تزریق سلولهای بنیادی
جراحی
آرتروسکوپی در این روش با کمک دستگاه آرتروسکوپ چند برش کوچک در اطراف زانو داده می شود و با وسیله آرتروسکوپ وارد مفصل زانو شده و علاوه بر رویت وضعیت داخل زانو درمان جراحی هم انجام می شود.
جراحی تعویض مفصل
در موادیکه مفصل کاملا تخریب شده است راه دیگری بجز تعویض مفصل زانو و قرار دادن مفصل مصنوعی به جای مفصل تخریب شده وجود ندارد.
جراحی اصلاح انحراف زانو
در این روش مفصل سالم است ولی زانو به شکل پرانتزی و یا ضربدری در آمده است و این انحراف بیش ازحد زانو باید با جراحی اصلاح شود.
